Ai đã từng nghe làn điệu hò khoan Lệ Thuỷ đều có cảm nhận chung là tình tứ và sâu lắng, khi đã nghe rồi thì không muốn rời. Mỗi lời ca điệu hò cất lên như ngân vang trong không gian như lắng động trong tâm hồn mỗi con người. Hò khoan Lệ Thuỷ là nét đẹp văn hoá truyền thống của quê hương, nó được lưu giữ và phát triển đến ngày nay. Mỗi bài, mỗi câu hò nó mang một vẽ đẹp,một cảm xúc, một lời nhắn nhũ sâu sắc:
“Xa anh ra ruột em đau quằn quại
Giống như cay săng trên rừng rìu đẹo tứ phương
Nghĩ chi không nhớ không thương
Giống như ai cầm cây dao vàng cắt đoạn gan trường héo khô”.
Câu hò mang màu sắc địa phương quê hương xứ Lệ. Mỗi ca từ là một tâm trạng, một nỗi nhớ, nôi đau, mọt lời nhắn gửicủa người con gái đến với người con trai(có thể là người yêu, người chồng).
Hình ảnh so sánh: “Giống như cây săng trên rừng rìu đẹo tứ phương” nhằm khắc sâu hơn nữa nỗi đau day dứt như xé lòng của người con gái với người chồng, người yêu khi xa. Họ muốn gửi gắm tình cảm của mình qua câu hò để cho người con trai hiểu rõ nỗi lòng mình.
“Nghĩ chi không nhớ không thương
Giống như ai cầm cây dao vàng cắt đoạn gan trường héo khô”.
Câu hò như muốn nói rõ và khẳng định lại một lần nữa tình cảm vì thương vì nhớ mà người con gái phải sầu bi, luôn nghĩ về nó, nhớ và thương sâu nặng trong lòng không có gì làm phai mờ ý nghĩ của họ được. Tấm lòng đau day dứt ấy như ai đã dùng dao cắt gan mình thành từng mãnh. Qua hình ảnh “gan trường héo khô” càng làm rõ hơn nõi nhớ niềm thương, lòng day dứt không nguôicứ kéo dài, kéo dài mãi.
Câu hò cứ ngân nga khi trầm khi bỗng, khi khoan thai chạm rãi, khi kéo dài uyển chuyển, dịu dàng bộc lộ được nõi lòng khi người ta không nõi nên lời.
Có thể nói những câu hò đối dáp giữa Nam và Nữ là những sáng tác đwcj nảy sinh nhanh chống trong quần chúng lao đọng cùng làm việc, cùng sinh hoạt văn hoá văn nghệ…ở họ đó là những sáng tác không bao giờ cạn. Chính nét đẹp văn hoá này đã tạo cho họ có lòng say mê tìm tòi suy nghĩ, óc tư duy sáng tạo đói đáp kịp thời đúng lúc đúng nội dung cần đối đáp. Câu hò thắm nghĩa nặng tình biểu hiện sức sống của tình cảm. Ca từ mộc mạc dễ hiểu, so sánh cụ thể chi tiết làm cho người nghe hiểu tường tận tình cảm muốn gửi gắm qua câu hò tạo cho người nghe một cảm hứng say mê, ngây ngất trước làn điệu dân ca địa phương.
Hò khoan Lệ thủy là một thành công trong sáng tác của quần chúng. .Nó đã khẳng định được sức sống mạnh mẽ của của con người ,nó góp phần làm phong phú các làn điệu dân ca ở địa phương, tạo nét đẹp văn hóa quần chúng, thắt chặt tình đoàn kết giữa con người với con người. Chắc chắn hò khoan Lệ thủy sẽ sống mãi với thời gian và trong tâm khảm mỗi người dân xứ Lệ.
GV
Trương Thị Đấu